Armenia – kontynuacja projektu „Razem dla Edukacji”

                W październiku 2019 roku grupa czternastu uczniów z klas VII i VIII Szkoły Podstawowej nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Wołominie spędziła niezapomniany tydzień w Armenii, w ramach projektu „Razem dla Edukacji” współfinansowanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Szczegółowe sprawozdanie z tej egzotycznej wyprawy wraz ze zdjęciami umieściliśmy na stronie internetowej szkoły zaraz po powrocie z Armenii. Przygotowaliśmy też obszerną prezentację multimedialną, film i gazetkę ścienną, żeby podzielić się tym wszystkim, czego doświadczyliśmy.

            Zaraz też zaczęliśmy planować rewizytę naszych przyjaciół z Armenii. Wiosną 2020 roku mieli przyjechać tu, do Wołomina. Wybraliśmy dla nich hotel, zaplanowaliśmy wycieczki do muzeów i innych ciekawych miejsc 

w powiecie wołomińskim i na Mazowszu. Stworzyliśmy nawet listy potraw i przebojów – dla nas ciekawym doświadczeniem było próbowanie ormiańskiej kuchni i słuchanie wschodniej muzyki, chcieliśmy więc zapewnić im podobne doświadczenia. W te przygotowania zaangażowała się cała szkoła, nie tylko szczęśliwcy, którzy wcześniej byli tak serdecznie przyjęci w Armenii.

            Niestety rok 2020 okazał się wybitnie pechowy, a wśród tych wszystkich „plag egipskich” i problemów pierwsze miejsce na podium należy się oczywiście pandemii koronawirusa. Od marca 2020 roku uczyliśmy się zdalnie, szkoły zamknięto, a wizytę naszych gości z Armenii przełożono na początek kolejnego roku szkolnego. Szczególnie niepocieszeni byli z tego powodu ósmoklasiści, ponieważ nie byliby już naszymi uczniami 

i gospodarzami spotkania, tylko absolwentami rozrzuconymi po różnych szkołach średnich. Podczas wakacji pandemia koronawirusa nie wygasła, więc w październiku 2020 roku znów zamknięto szkoły i rewizytę gości 

z Armenii ostatecznie odwołano. My jesteśmy z tego powodu bardzo rozczarowani, ponieważ chcieliśmy zrewanżować się im za ciepłe przyjęcie sprzed roku i po prostu znów się spotkać. Oni muszą być jeszcze bardziej rozczarowani – filmy, prezentacje i spotkania na Zoomie nie zastąpią bowiem prawdziwej wycieczki do Polski.

            W jakiś sposób musieliśmy jednak zakończyć projekt i rozliczyć go do końca roku 2020. I tu z pomocą przyszła nam właśnie magia Internetu i nowoczesnych technologii, projekt zakończyliśmy zdalnie. Zatem co zdziałaliśmy w ramach projektu „Razem dla Edukacji” w bieżącym roku szkolnym?

* * *

W październiku zorganizowaliśmy szkolny konkurs „Polska jesień w obiektywie”. Wszyscy uczniowie z klas IV-VIII mogli wziąć w nim udział, wykonując 3 zdjęcia typowo polskiego, jesiennego krajobrazu. Uczniowie byli wcześniej poinformowani, że ich prace trafią do Armenii, ponieważ chcemy podzielić się z tamtejszą Polonią słynną „polską, złotą jesienią”. Najpiękniejsze zdjęcia wysłaliśmy do Erywania i Giumri, razem z listami i ręcznie wykonanymi pocztówkami od naszych uczniów.

Seria ciekawych spotkań on-line zaczęła się od dedykowanej dla nauczycieli konferencji „W świat z Polską. II konferencja ewaluacyjno-metodyczna w ramach projektu Razem dla Edukacji”. Konferencja została zorganizowana na Zoomie w dniach 21-22 listopada 2020 roku.

3 grudnia mieliśmy na Zoomie pierwsze spotkanie Erywań – Giumri – Wołomin, od godziny 14:00 czasu polskiego. Z Armenii zalogowały się znane nam dobrze z ubiegłego roku pani Liana Harutyunyan i pani Agnieszka Wasilczuk oraz pani Henryka Jachimowicz, nowa nauczycielka Polonii z Giumri. Obecne były też uczennice pani Agnieszki i pani Henryki. Uczestnikami spotkania z Polski była młodzież z klas VIII, ubiegłoroczni siódmoklasiści wysłani do Armenii oraz pani Monika Słowik i pani Katarzyna Strumińska. Pierwsza część tego spotkania on-line miała charakter towarzyski – nie widzieliśmy się przecież i nie rozmawialiśmy od ponad roku. Powspominaliśmy naszą wizytę w Armenii, poznaliśmy nowych uczestników projektu, każdy powiedział o sobie kilka słów. Druga część spotkania miała już charakter edukacyjny, ponieważ pani Monika przygotowała prezentację i wykład o Januszu Korczaku, jego życiu poświęconym walce o dobro dzieci, jego powieściach dla młodych czytelników i oczywiście 

o jego męczeńskiej śmierci w obozie w Treblince.

10 grudnia, znów od godziny 14:00 czasu polskiego, mieliśmy drugie spotkanie na Zoomie. Tym razem motywem przewodnim była polska historia, mitologia i folklor. Pani Katarzyna przygotowała prezentację i wykład „Słowianie też poganie” oraz „Pogańskie zwyczaje wciąż żywe”. Okazało się, że mnóstwo naszych zwyczajów świątecznych (bożonarodzeniowych, wielkanocnych, zaduszkowych) ma pogańskie korzenie, jak choćby malowanie pisanek, zapalanie zniczy czy ubieranie choinki. Pani Agnieszka i jej uczniowie opowiedzieli nam zaś, jak się udały 

 i jak przebiegały dni polskie w Armenii, z koncertem oraz pokazem filmu „Kurier”. To imponujące, jak aktywna i zorganizowana jest Polonia w Armenii. Wydają własne pismo, organizują lekcje języka polskiego, spotkania świąteczne, jasełka, koncerty, pokazy. Na pewno są zauważalni, promując przy okazji nasz kraj. I godzą to wszystko

 z normalną pracą, życiem rodzinnym.

Po raz trzeci zebraliśmy się przed komputerami 14 grudnia, o stałej porze, na dwie lekcje geografii: „Ludność Polski” oraz „Środowisko przyrodnicze Polski”. Zajęcia prowadzone przez panią Monikę zainicjowały ciekawą dyskusję na temat podobieństw i różnic między społeczeństwem w Polsce i w Armenii. W tym spotkaniu brał też udział pan Jarosław Mikołajewski, poeta, pisarz, tłumacz z języka włoskiego (czytaliście „Pinokia” w języku polskim – to dzięki niemu), na co dzień kierownik działu naukowo-oświatowego Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Pan Jarosław Mikołajewski przygotował dla nas pogadankę o tym najsłynniejszym polskim poecie romantycznym, którego dzieła są dobrze znane nie tylko w Polsce. Okazuje się, że życie Adama Mickiewicza samo 

w sobie było materiałem na ciekawy dramat…

17 grudnia odbyliśmy na Zoomie spotkanie świąteczne pod hasłem „Kolędy i tradycje bożonarodzeniowe”. Chyba najciekawszym dla nas elementem tego spotkania było właśnie porównywanie, jak Święta wyglądają 

w Armenii, a jak w Polsce. Różnice dotyczą potraw, zwyczajów, muzyki – w Armenii nie ma kolędowania, opłatka, a Wigilia jest mniej celebrowana, są za to „gołąbki” niepodobne do naszego dania o tej nazwie. Dowiedzieliśmy się też, że w tym roku, w związku z jesiennym konfliktem zbrojnym w Górskim Karabachu, Święta 

w Armenii upłyną dość spokojnie i smutno – wiele rodzin i instytucji zrezygnowało z ubierania choinki czy dekorowania miast i domów. Zaśpiewaliśmy jedną kolędę, ale on-line nie ma to takiego uroku. Złożyliśmy też sobie życzenia świąteczne 

i noworoczne oraz odbyliśmy krótki kurs tworzenia świątecznych aniołów z masy solnej.

Na spotkanie on-line 19 grudnia zaproszeni byli już tylko dorośli. Dla nauczycieli uczestniczących w projekcie „Razem dla Edukacji” zorganizowano warsztaty metodyczne na temat zdalnego nauczania i metod TIK (technologie informacyjno-komunikacyjne), w godzinach 16:00 – 20:15.

22 grudnia, tuż przed Świętami, wszyscy mieliśmy możliwość uczestniczyć w lekcji muzealnej on-line „Jak świętują Żydzi?”. Lekcję poprowadził pan Bogusław Kosel, kustosz Muzeum w Tykocinie, które jest Oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Pan kustosz bardzo cierpliwie odpowiadał na wszystkie nasze pytania, 

o obrzezanie, koszerność, dziedziczenie wyznania po matce.

Jak grudzień w Polsce, to Święta Bożego Narodzenia. Jak Święta, to choinka. A pod choinką koniecznie prezenty… My też wysłaliśmy więc prezenty do Armenii, dwie paczki ze Szkoły podstawowej nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Wołominie do Polonii w Erywaniu i Giumri: płyty z polskimi filmami, książki w języku polskim, ozdoby choinkowe, ręcznie wykonane kartki z życzeniami i inne świąteczne gadżety. W specjalnej, trzeciej paczce, dostarczonej przez podróżującego do Armenii pianistę, pana Kubę Matuszczyka, znajdował się opłatek, suszone grzyby z polskich lasów, tradycyjnie serwowany w te święta mak oraz chyba najpopularniejsze polskie słodycze – Ptasie Mleczko Wedla.

Jedna z naszych uczennic zebrała od swoich koleżanek i kolegów krótkie filmy z życzeniami dla Polonii 

w Armenii i stworzyła z tego sympatyczną wiązankę świąteczną. W opustoszałej szkole zjawił się inny ósmoklasista, żeby nakręcić film o SP3. Mieliśmy oprowadzić naszych gości po szkole, zamiast tego umożliwiliśmy im taki wirtualny spacer z przewodnikiem. Oba filmy trafiły już do Armenii.

Uczniowie szykują jeszcze drobne, ręcznie wykonane upominki, które zostawimy w Warszawie, skąd zostaną odebrane przez panią Lianę. Ma ona niedługo przylecieć do Polski, może więc uda jej się też odwiedzić Wołomin.

* * *

            Udział w projekcie „Razem dla Edukacji” był wielkim wydarzeniem dla całej naszej szkoły. Nie zapomnimy naszej podróży do Armenii. I bardzo żałujemy, że musimy zakończyć projekt bez rewizyty w Polsce. Spotkania on-line pomogły nam odnowić zawarte rok wcześniej znajomości i poszerzyć wiedzę. Na pewno pobudziły też naszą ciekawość świata. Szkoda, że to już koniec przygody.